İş Kanunu 14. Madde
Çağrı Üzerine Çalışma ve Uzaktan Çalışma
Madde 14 – Yazılı sözleşme ile işçinin yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması halinde iş görme ediminin yerine getirileceğinin kararlaştırıldığı iş ilişkisi, çağrı üzerine çalışmaya dayalı kısmi süreli bir iş sözleşmesidir.
Hafta, ay veya yıl gibi bir zaman dilimi içinde işçinin ne kadar süreyle çalışacağını taraflar belirlemedikleri takdirde, haftalık çalışma süresi yirmi saat kararlaştırılmış sayılır. Çağrı üzerine çalıştırılmak için belirlenen sürede işçi çalıştırılsın veya çalıştırılmasın ücrete hak kazanır.
İşçiden iş görme borcunu yerine getirmesini çağrı yoluyla talep hakkına sahip olan işveren, bu çağrıyı, aksi kararlaştırılmadıkça, işçinin çalışacağı zamandan en az dört gün önce yapmak zorundadır. Süreye uygun çağrı üzerine işçi iş görme edimini yerine getirmekle yükümlüdür. Sözleşmede günlük çalışma süresi kararlaştırılmamış ise, işveren her çağrıda işçiyi günde en az dört saat üst üste çalıştırmak zorundadır.
(Ek fıkra: 6/5/2016-6715/2 md.) Uzaktan çalışma; işçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisidir.
(Ek fıkra: 6/5/2016-6715/2 md.) Dördüncü fıkraya göre yapılacak iş sözleşmesinde; işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler yer alır.
(Ek fıkra: 6/5/2016-6715/2 md.) Uzaktan çalışmada işçiler, esaslı neden olmadıkça salt iş sözleşmesinin niteliğinden ötürü emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamaz. İşveren, uzaktan çalışma ilişkisiyle iş verdiği çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanı bilgilendirmek, gerekli eğitimi vermek, sağlık gözetimini sağlamak ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlüdür.
(Ek fıkra: 6/5/2016-6715/2 md.) Uzaktan çalışmanın usul ve esasları, işin niteliği dikkate alınarak hangi işlerde uzaktan çalışmanın yapılamayacağı, verilerin korunması ve paylaşılmasına ilişkin işletme kurallarının uygulanması ile diğer hususlar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir.
Çağrı Üzerine Çalışma Nedir?
4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi, çağrı üzerine çalışmaya dayalı kısmi süreli iş sözleşmelerini düzenler. Bu madde, iş hayatında esneklik sağlayan bir çalışma türünü tanımlar ve bu tür sözleşmelerle çalışan işçilerin haklarını korumayı amaçlar.
Çağrı Üzerne Çalışmanın Temel Unsurları Nelerdir?
Çağrı üzerine çalışmanın unsurlarını şu şekilde sıralayabiliriz.
- Çağrı Üzerine Çalışma Tanımı: Yazılı sözleşme ile işçinin yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması halinde iş görme ediminin yerine getirileceğinin kararlaştırıldığı iş ilişkisi, çağrı üzerine çalışmaya dayalı kısmi süreli 1 bir iş sözleşmesidir.
- Çağrı Usulü: İşveren, işçiyi ne zaman çalışmaya çağıracağını, bu çağrının nasıl yapılacağını ve işçinin ne kadar süre önceden bilgilendirileceğini sözleşmede belirtmelidir.
- Ücret ve Diğer Haklar: Çağrı üzerine çalışan işçi, çalıştığı süreyle orantılı olarak ücrete ve diğer haklara sahiptir.
Çağrı Üzerine Çalışmada Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Çağrı üzerine çalışmada dikkat edilmesi gereken hususlar şu şekildedir;
- Yazılı Sözleşme Zorunluluğu: Çağrı üzerine çalışma, yazılı bir sözleşme ile yapılmalıdır. Bu sözleşmede, işçinin ne zaman çalışmaya çağrılacağı, çağrının nasıl yapılacağı, işçinin ne kadar süre önceden bilgilendirileceği gibi hususlar açıkça belirtilmelidir.
- Çağrı Süresi: İşveren, işçiyi çalışmaya çağırırken, sözleşmede belirtilen süreye uymak zorundadır. Bu süre, işçinin hazırlık yapabilmesi ve işe zamanında gelebilmesi için makul bir süre olmalıdır.
- Çalışma Süresi: Çağrı üzerine çalışan işçinin çalışma süresi, sözleşmede belirtilen sınırlar içinde kalmalıdır. İşveren, işçiyi sözleşmede belirtilen süreden daha fazla çalışmaya zorlayamaz.
- Ücret ve Haklar: Çağrı üzerine çalışan işçi, çalıştığı süreyle orantılı olarak ücrete ve diğer haklara sahiptir. Bu haklar, kıdem tazminatı, yıllık izin gibi hakları da kapsar.
Çağrı Üzerine Çalışmanın Önemi Nedir?
Çağrı üzerine çalışmanın önemini şu şekilde sıralayabiliriz. Buna göre;
- İşçinin Korunması: Çağrı üzerine çalışma, işçinin iş güvencesini zayıflatmamalıdır. İşveren, çağrı üzerine çalışma sözleşmesini kötüye kullanarak işçinin sürekli çalışmasını engelleyemez.
- İşverenin Yükümlülükleri: İşveren, çağrı üzerine çalışma sözleşmesine uymak, işçiyi zamanında bilgilendirmek ve ücretini ödemekle yükümlüdür.
Sonuç olarak; 4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi, çağrı üzerine çalışmayı düzenleyerek, iş hayatında esneklik sağlayan bir çalışma modelini tanımlar. Bu madde, çağrı üzerine çalışan işçilerin haklarını koruyarak, iş hayatında adaletin ve eşitliğin sağlanmasına katkıda bulunur.