- Sigorta Hukuku
- 1 Aralık 2025
2025 Araç Değer Kaybı Tazminatı Rehberi
Meydana gelen kaza sonrasında aracın tüm hasarları Zorunlu Trafik Sigortası (ZMSS) kapsamında onarılsa bile, aracın piyasa değerinde kalıcı bir düşüş meydana gelir. Bu düşüşe, araç değer kaybı denilmektedir. Araç değer kaybı mağdur araç sahibi tarafından talep edilebilir önemli bir maddi zarar kalemidir.
Günümüz trafiğinde artan araç yoğunluğuyla birlikte, maddi hasarlı trafik kazaları ne yazık ki kaçınılmaz bir gerçek haline gelmiştir. Bu sebeple makalemizde, 2025 güncel mevzuat ve Yargıtay içtihatları ışığında, araç değer kaybının ne olduğunu, hangi şartlarda ve ne kadar talep edilebileceğini, hesaplama yöntemlerini, hukuki başvuru yollarını incelemektedir.
Araç Değer Kaybı Nedir?
Araç değer kaybı, bir trafik kazasına karışan aracın, yetkili servislerde en iyi şekilde tamir edilerek eski fiziki görünümüne kavuşturulmasına rağmen, ikinci el piyasasında alım-satım değerinde oluşan düşüşü ifade eder. Hasarlı araç orijinal parçalarla değiştirilse bile piyasada “kaza geçmişi” olan bir aracın, hasarsız emsaline göre daha düşük bir fiyattan satılması kaçınılmazdır. Başka bir anlatımla hasarsız haliyle piyasa rayiç değeri ile, kaza sonrası onarılmış haliyle piyasa rayiç değeri arasındaki fark, değer kaybı miktarını oluşturur. Hemen hemen tüm kazalı araçlarda değer kaybı meydana gelir. Ancak değer kaybı miktarı genellikle hasar miktarına bağlı olarak belirlenmektedir.
| Kriter | Hasarsız Emsal Araç | Kaza Sonrası Onarılmış Araç | Değer Kaybı Miktarı |
| Piyasa Değeri | 1.200.000 TL | 1.140.000 TL | 60.000 TL |
| Açıklama | (Kaporta veya taşıyıcı parça onarımı/değişimi yok) | (2 kapı değişimi ve boya işlemi yapılmış) | (Talep Edilecek Değer Kaybı Tazminatı) |
Değer kaybının temel nedeni, değişen, boyanan veya düzeltilen parçaların aracın hasar geçmişine yani Tramerine işlenmesidir. Bu kayıt, alıcılar nezdinde güven kaybına ve dolayısıyla fiyat düşüşüne yol açar.
Değer Kaybı Zararının Ödenmesi
Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası araç değer kaybı zararının ödenmesi için yasal güvence sağlamaktadır. Hukuk sistemimizde araç değer kaybı; Karayolları Trafik Kanunu başta olmak üzere Türk Borçlar Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ve Yargıtay içtihatları çerçevesinde şekillenmektedir.
Şöyle ki:
- Türk Borçlar Kanunu (TBK m. 49): Kusurlu ve hukuka aykırı bir eylemle başkasına zarar veren kişinin, bu zararı gidermekle yükümlü olduğunu belirtir. Trafik kazası, bir haksız fiil olup, değer kaybı da bu fiilden kaynaklanan doğrudan maddi zarar kalemidir.
- Karayolları Trafik Kanunu (KTK m. 85): Motorlu araç işletenlerinin yani ruhsat sahiplerinin, araçlarının sebep olduğu zararlardan müteselsilen sorumlu olduğunu düzenlemiştir. Burada araç sürücüsü ile araç maliki üçüncü şahıslara karşı birlikte sorumludur.
- Türk Ticaret Kanunu (TTK m. 1409): Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası’nın (Trafik Sigortası), kazanın neden olduğu fiziki hasarın yanı sıra, bu hasardan kaynaklanan ekonomik zararı yani araç değer kaybını da karşılamakla yükümlü olduğunu açıkça tayin etmiştir. Trafik sigortası esasen üçüncü şahısları güvenceye almak için yapılmaktadır.
- Yargıtay İçtihatları: Yüksek Mahkeme, değer kaybını “gerçek zarar ilkesi” kapsamında ele alarak, aracın kaza öncesi ile tamir sonrası 2. el satış değeri arasındaki fark olarak tanımlamış ve bu zararın tam olarak tazmin edilmesi gerektiğini içtihat etmiştir.
Araç Değer Kaybı Tazminatı Talebi İçin Gerekli Şartlar
Değer kaybı tazminatı talep edebilmek için mağdurun sağlaması gereken temel hukuki ve teknik şartları şu şekilde sıralayabiliriz. Buna göre;
Şartın Adı | Açıklama |
Kusur Durumu | Değer kaybı talep eden taraf, kazada %100 kusurlu OLMAMALIDIR. Kusurunuz ne kadar düşükse, alacağınız tazminat o kadar yüksek olur. |
Çift Taraflı Kaza | Talep, mutlaka karşı tarafın kusurlu olduğu çift veya çok taraflı kazalardan doğmalıdır. Tek taraflı kazalar, ZMMS teminat dışıdır. |
Hasarın Niteliği | Değer kaybına konu olan hasar, küçük onarımla giderilebilecek basit kaporta hasarı, cam veya mekanik/elektrik aksam hasarı olmamalıdır. Temel taşıyıcı, gövde veya önemli kaporta aksamı hasarları dikkate alınır. Örneğin plastik aksam değer kaybı oluşturmaz. |
Aracın Yaşı ve Kaydı | Ağır hasar kaydı bulunan, çekme veya hurda belgeli araçlar, değer kaybı kapsamı dışındadır. |
Zaman Aşımı Süresi | Değer kaybı alacağı, kazanın olduğu tarihten itibaren 2 yıl (öğrenme tarihinden) ve her halükarda 10 yıllık yasal hak düşürücü süreye tabidir zamanaşımı süresi TBK m. 72’de tayin edilmiştir. |
Kusur Oranının Değer Kaybına Etkisi
Tazminat miktarının belirlenmesinde, tarafların kusur oranları en belirleyici faktördür. Tazminat, kusurlu tarafın sigorta şirketinden veya doğrudan kusurlu araç işleteninden veyahut araç sürücüsünden kusur oranı doğrultusunda talep edilir.
Araç Değer Kaybı Tazminat Formülü
Araç değer kaybı tazminat miktarı için çeşitli formüller geliştirilmiştir. Bu formüllerden Yargıtay kararlarına uygun olanı şu şekildedir: Tazminat Miktarı=Toplam Tespit Edilen Değer Kaybı X Karşı Tarafın Kusur Oranı (%) şeklindedir.
Araç Değer Kaybı Örnek Hesaplama
Araç değer kaybı hesaplamasını bir örnek üzerinden vermek gerekirse;
- Kazada tespit edilen toplam değer kaybı: 000 TL olsun.
- Kusur oranı: %30
- Karşı tarafın kusur oranı: %70 ise
Bu durumda, karşı tarafın sigorta şirketinden talep edilebilecek tazminat:
150.000 TL×0.70=105.000 TL
Değer kaybı hesaplaması, aracın markası, modeli, üretim yılı, hasar geçmişi, güncel piyasa rayiç bedeli ve hasar gören parçaların niteliği gibi çok sayıda değişken dikkate alınarak sigorta eksperi bilirkişileri tarafından yapılmaktadır.
Araç Değer Kaybında Yetkili Mahkeme
Araç değer kaybında yetkili mahkeme davanın kime/kimlere yöneltileceğine bağlı olarak değişmektedir. Öte yandan kusurlu aracın sigortası olmak kaydıyla her türlü araç değer kaybı için Sigorta Tahkim Komisyonluğuna başvuruda bulunulabilir. Değer kaybı için ilgili sigorta şirketinin tahkime üye olup olmaması önem arz etmez. Bununla birlikte değer kaybı, mahkeme kanalıyla da talep edilebilir. Yetkili mahkeme, zarar görenin yerleşim yeri veya zararın meydana geldiği yer Asliye Hukuk veya duruma göre Asliye Ticaret Mahkemesidir.
Sigorta Şirketine Başvuru Zorunluluğu
Karayolları Trafik Kanunu madde 97 uyarınca, zarar görenin dava açmadan veya Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurmadan önce, kusurlu aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası şirketine yazılı başvuruda bulunması bir dava şartıdır. Burada arabuluculuğa başvurulmuş olması ihtar yerine geçip geçmediği tartışmalıdır. Kanaatimizce sigorta şirketi aleyhinde arabuluculuk yapılmış olması yazılı bildirim şartını yerine getirdiğinden dava şartı yokluğu nedeniyle davanın ret edilemeyeceğidir. Aksine kararlar da mevcuttur.
Başvuru Süreci | Süreç Detayı | Yasal Süre |
Zorunlu Başvuru | Kusurlu tarafın sigorta şirketine yazılı (iadeli taahhütlü, noter veya e-posta ile) dilekçe ile başvurulur. | Zamanaşımı 2 yıl içinde olmalıdır. |
Cevap ve Ödeme | Sigorta kuruluşu, başvurunun kendisine ulaşmasından itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı cevaplamalı ve ödeme yapmalıdır. Aksi takdirde yasal yollara başvuru yapılabilir. | 15 gün (Cevap Süresi) |
Zımni Ret | 15 gün içinde cevap verilmemesi veya ödeme yapılmaması, yapılan ödemenin zararı karşılamaması durumunda başvurunun zımni olarak reddedildiği anlamına gelir ve hukuki yollara başvurulabilir. | Süre bitimi beklenmelidir. |
Sigorta şirketinin sorumluluğu, her yıl belirlenen Zorunlu Mali Mesuliyet Poliçe limitleri ile sınırlıdır. 2025 güncel maddi hasar teminat limiti araç başına 300.000,00-TL ve kaza aşına 600.000,00-TL’dir.
Tahkim ve Yargı Yolu
Sigorta şirketinin başvuruyu reddetmesi, cevap vermemesi veya yapılan ödemenin yetersiz olduğu durumlarda, mağdur araç değer kaybı için Sigorta Tahkim yoluna başvuru yapabileceği gibi genel mahkemelerde dava da açabilir.
Sigorta Tahkim Komisyonu
Sigorta şirketine başvuru zorunluluğu yerine getirildikten sonra, uyuşmazlığın çözümü için en hızlı ve pratik yollardan biri tahkim komisyonuna başvuru yapmaktadır. Mahkemeye göre daha kısa sürede yani ortalama 4-6 ayda sonuçlandırılır. Sigorta Tahkim Komisyonu uyuşmazlık hakem heyeti 4 ay ve itiraz hakem heyeti 2 ayda karar vermelidir. Aksi takdirde hakem dosyadan el çeker.
Dava Yolu
Dava, görevli ve yetkili mahkemelerde açılır. Husumet, kusurlu araç sürücüsü, işleteni yani ruhsat sahibi ve sigorta şirketine karşı açılabilir. Davalılar arasında müteselsil sorumluluk kuralları geçerlidir.
Dava Yolu | Görevli Mahkeme | Açıklama |
Sigorta Şirketine Karşı | Asliye Ticaret Mahkemesi | Sigorta şirketi tacir olduğu için görevli mahkemedir. Sigorta şirketinin Genel Merkezinin veya Bölge Temsilciliğinin ikametgahının bulunduğu yer yetkilidir. |
Araç Sürücüsü/Sahibine Karşı | Asliye Hukuk Mahkemesi | Eğer sigorta poliçe limiti tamir ve değer kaybı için toplam miktar dolduysa, kalan zarar için haksız fiil nedeniyle dava bu mahkemelerde açılır. |
Önemle belirtmekte fayda var ki, hukuki yollara başvurmadan önce zorunlu mali mesuliyet sigortasına usulüne uygun başvurunun yapılmış olması dava şartıdır. Aksi takdirde dava, usuli eksiklik nedeniyle reddedilir.
Araç Değer Kaybı Teminat Limiti Ne Kadar?
01.01.2025 tarihinden 31.12.2025 tarihine kadar maddi hasarlı trafik kazalarında teminat limiti araç başına 300.000,00-TL ve kaza başına 600.000,00-TL olarak belirlenmiştir. 2012 tarihinden bugüne kadar olan maddi hasar teminat limitleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Yıl | Dönem | Araç Başına Maddi Hasar Teminatı (TL) | Kaza Başına Maddi Hasar Teminatı (TL) |
2025 | 01.01.2025 31.12.2025 | 300.000 TL | 600.000 TL |
2024 | 01.01.2024 31.12.2024 | 200.000 TL | 400.000 TL |
2023 | 01.01.2023 31.12.2023 | 120.000 TL | 240.000 TL |
2022 | 01.07.2022 31.12.2022 | 100.000 TL | 200.000 TL |
2022 | 01.01.2022 30.06.2022 | 50.000 TL | 100.000 TL |
2021 | 01.01.2021 31.12.2021 | 43.000 TL | 86.000 TL |
2020 | 01.01.2020 31.12.2020 | 41.000 TL | 82.000 TL |
2019 | 01.07.2019 31.12.2019 | 39.000 TL | 78.000 TL |
2019 | 01.01.2019 30.06.2019 | 36.000 TL | 72.000 TL |
2018 | 01.01.2018 31.12.2018 | 36.000 TL | 72.000 TL |
2017 | 01.01.2017 31.12.2017 | 33.000 TL | 66.000 TL |
2016 | 01.01.2016 31.12.2016 | 31.000 TL | 62.000 TL |
2015 | 01.01.2015 31.12.2015 | 29.000 TL | 58.000 TL |
2014 | 01.01.2014 31.12.2014 | 26.800 TL | 53.600 TL |
2013 | 01.01.2013 31.12.2013 | 25.000 TL | 50.000 TL |
2012 | 01.01.2012 31.12.2012 | 22.500 TL | 45.000 TL |
Tabloda belirtilen limitler, maddi hasarlar için geçerli olan ve en yaygın kullanılan binek araç (otomobil) grubu teminatlarını göstermektedir. Sağlık Giderleri ve Sakatlanma/Ölüm teminat limitleri ile diğer araç gruplarına (kamyon, otobüs, motosiklet vb.) ait limitler farklılık göstermektedir. Bu limitler, sigorta şirketinin trafik kazasında karşı tarafa vereceği zararları karşılamakla yükümlü olduğu azami miktarları ifade eder. Maddi hasarlarda genellikle kaza başına teminat, araç başına teminatın iki katıdır.
Pert Araçlarda Değer Kaybı Alınır Mı?
Pert (Total Zarar) kaydı olan bir araç için değer kaybı talebi, uygulamada tartışmalı bir konudur. Şöyle ki:
- Genel Uygulama: Genellikle, bir araç “pert” ilan edildiğinde yani tamir maliyeti, piyasa değerinin belirli bir yüzdesini aştığında, araç zaten ekonomik ömrünü doldurmuş kabul edilir. Aracın piyasa değeri büyük ölçüde düşer. Bu nedenle, pert kaydından sonraki kazalarda tekrar değer kaybı talep etmek genellikle mümkün değildir. Yargıtay kararları da genellikle bu yöndedir.
- İstisnai Durumlar: Bazı hukuki değerlendirmelerde, pert total işlemi uygulanan her araç için değer kaybı talep edilemez görüşüne karşı çıkılarak, somut olayın özelliklerine göre pert kaydı olan bir araç için de değer kaybı talep edilebileceği yönündedir. Kanaatimizce ‘’pert’’ kaydı olan araçlarda da olayın özelliklerine göre değer kaybı ödenmesi noktasındadır. Şöyle ki: sigorta şirketleri çoğu zaman ‘’pert’’ kararı verdikleri araçları ihale usulü ile satmaktadır. Şirket hem sovtaj bedelinden hem de değer kaybı limitinden kazanç elde etmektedir. Burum sigortanın sebepsiz zenginleşmesine neden olduğundan pert-total araçlarda değer kaybı ödeneceği görüşündeyiz. Örnek vermek gerekirse: Kazaya karışan aracın rayici 1.500,000,00-TL’dir. Bu aracın masrafı 450.000,00-TL olduğu halde eksper ‘’pert’’ kararı vermektedir. Sigorta şirketi sovtaj(aracın kazalı hali – demirbaş) ile birlikte 1.250.000,00-TL pert ödemektedir. Bu durumda şirket malik aleyhinde sebepsiz zenginleştiğinden değer kaybı da ödenmelidir.
Araç Değer Kaybında Zamanaşımı Süresi Ne Kadar?
Araç değer kaybında zamanaşımı, Zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsü kişiyi öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl ve her halde, kaza tarihinden itibaren 10 yıl geçmekle ZAMANAŞIMINA uğrar.
Bu süreler, Karayolları Trafik Kanunu’nun 109. maddesi ile düzenlenmiştir. Hak kaybına uğramamak için, tazminat taleplerinin 2 yıllık süre içerisinde ilgili sigorta şirketine iletilmesi gerekir. Zira maddi hasarlarda geniş zamanaşımının ispatı oldukça zordur. Kazanın meydana gelmesi ile hak sahibi, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrenmiş sayılır.
Araç Değer Kaybında Zamanaşımı Süresi Ne Kadar?
Araç Değer kaybı tazminatı öncelikle kusurlu tarafın Zorunlu Trafik Sigortası’ndan karşılanır. Ancak bu sigortanın her yıl belirlenen bir üst limiti mevcuttur. Hesaplanan değer kaybı miktarı, Trafik Sigortası limitini aşıyorsa:
- Kusurlu Tarafın Kendisine Başvuru: Aşan kısım için doğrudan kazada kusurlu olan araç sahibine veya sürücüsüne başvurulabilir.
- Kusurlu Tarafın Kaskosu: Eğer kusurlu tarafın kasko poliçesi, değer kaybı teminatını içeriyorsa aşan kısım için o şirkete başvurulabilir. Kaskolarda değer kaybı genellikle ek bir kloz olarak bulunur. Bu sebeple kusurlu aracın kasko poliçesinin incelenmesi gerekir.
- Hukuki Yollar: Sigorta şirketinden alınan ödeme yetersizse veya limiti aşıyorsa, Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurabilir veya dava açabilir.
Kasko Araç Değer Kaybı Öder Mi?
Zorunlu Trafik Sigortası (ZMSS), maddi hasar kalemi olan değer kaybını karşılamakla yükümlüdür. Kasko Sigortası ise isteğe bağlı bir sigorta türü olup, genel olarak sigortalı olan aracın hasarını karşılar. Kasko, kural olarak, kusurlu olunan veya tek taraflı kazalarda sigortalı aracın onarımını yapar. Ancak değer kaybını ödemesi için poliçede özel bir “değer kaybı teminatı” klozunun bulunması gerekir. Poliçede bu teminat varsa, limit dahilinde ödeme yapılır. Karşı tarafın aracında oluşan değer kaybı ise Trafik Sigortası tarafından ödenir. Özetle, kasko poliçesinin detayları önemlidir. Kaskonun değer kaybını karşılaması ek bir teminatın varlığına bağlıdır. Aksi durumda kasko değer kaybı ödememektedir.
Araç Değer Kaybı İçin Kusursuz Olmak Gerekir Mi?
Değer kaybı tazminatı alabilmenin temel şartlarından biri, kazanın meydana gelmesinde tamamen yani %100 kusurlu olmamaktır.
- Tamamen Kusursuz: Kazada hiç kusuru bulunmaması, değer kaybının tamamını talep edilebilmesi anlamına gelir. Araçta meydana gelen değer kaybı 300.000,00-TL ise kusur olmadığından bu meblağın tamamı talep edilebilir.
- Kısmi Kusurlu: Kazada %25, %50, %75 gibi kısmi kusur var ise, değer kaybı miktarı kusur oranı düşüldükten sonra kalan kısım üzerinden hesaplanır ve talep edilebilir.
- Tamamen Kusurlu: Kazada %100 kusurlu olunması durumunda, kural olarak değer kaybı talep edilemez. Şu kadar ki kasko poliçesinde kloz varsa bu durumda talep edilebilir.
Araç Değer Kaybı Davası Ne Kadar Sürer?
Değer kaybı tazminatı talebi, öncelikle sigorta şirketine yazılı başvuru ile başlar. Sigorta şirketi 15 gün içinde cevap vermezse veya talebi karşılamazsa veyahut ödenen miktar talebi karşılamıyorsa yasal yollara başvuru yapılabilir.
- Tahkim Yolu: Değer kaybı tazminatı için Sigorta Tahkim Komisyonluğuna başvuru yapılabilir. Tahkimde süreç, başvurunun yapıldığı tarihten itibaren 4 ila 6 ay arasında sonuçlanır.
- Dava Yolu: Mahkeme süreçleri, mahkemenin iş yüküne, delil toplama ve bilirkişi incelemesi gibi aşamalara bağlı olarak ortalama 1 YIL ile 2 yıl arasında sonuçlanabilmektedir. İstinaf ve Yargıtay süreleri dahil değildir.
Sigorta Araç Değer Kaybı Ödemiyorsa Ne Yapılabilir?
Sigorta şirketinin değer kaybı talebini reddetmesi veya hiç cevap vermemesi veyahut yapılan ödemenin yetersiz kalması durumunda izlenebilecek hukuki yollar şu şekildedir:
- Sigorta Tahkim Komisyonu: Uyuşmazlık konusunda daha hızlı karar veren ve sigorta hukuku alanında uzmanlaşmış bir mercidir. Başvurudan önce sigorta şirketine başvurunun üzerinden 15 gün geçmiş olması gerekir. Aksi takdirde dava şartı yokluğundan başvurunun reddine karar verilir.
- Dava Açma: Yetkili Asliye Hukuk veya Ticaret Mahkemelerinde dava açılabilir. Mahkemede dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulmuş olması dava şartıdır. Hukuki yollar tüketildikten sonra dahi ödeme yapılmazsa, icra takibi başlatılarak alacağın cebri icra yoluyla tahsili yoluna gidilebilir.
Araç Değer Kaybı Eksik Ödenirse Ne Yapılabilir?
Sigorta şirketleri bazen hesaplanan değer kaybı miktarının tamamını ödemeyebilir veya eksik ödeme yapabilir. Bu durumda hak sahibinin itiraz hakkı vardır.
- İtiraz ve Ek Talep: Sigorta şirketine eksik ödeme yapıldığına dair bir itiraz dilekçesi ile başvurulabilir. Buna rağmen şirket ödemeden kaçınırsa yasal yollara başvuru yapılmalıdır.
- Sigorta Tahkim Komisyonu: Eksik ödenen kısım için Tahkim Komisyonu’na başvurarak alacağın tamamı talep edilebilir.
- Dava Açma: Doğrudan yargı yoluna başvurarak eksik ödenen değer kaybı miktarının faiziyle birlikte tahsili istenebilir.
Sonuç olarak; sigorta şirketinin ödediği miktar, zararın tamamını karşılamayabilir. Bu nedenle, bağımsız bir eksper raporuyla zararın tamamını ispatlar nitelikte yasal yollara başvurulması gerekir.
Motosiklette Değer Kaybı Çıkar Mı?
Motosikletler de motorlu taşıt vasfında olduğu için kaza sonrası değer kaybı talep edilebilir. Zira motosikletler de tıpkı otomobiller gibi Trafik Sigortası mevzuatına tabidir. Değer kaybı hesaplamasında motorun yaşı, kilometresi, hasarın boyutu, kaza geçmişi ve parça değişimleri gibi kriterler dikkate alınır. Tıpkı araçlarda olduğu gibi, değer kaybı alabilmek için kazada %100 kusurlu olmamak ve motosikletin pert kaydının olmaması gerekir. Ancak motosiklette değer kaybı miktarı araçlara nazaran daha cüzzi çıkmaktadır.
Plastik Aksam İçin Değer Kaybı Öder Mi?
Hukuki açıdan, hasar gören veya değiştirilen parçanın malzemesinin metal, plastik, kompozit değer kaybı talep etme hakkı açısından bir önemi yoktur. Değer kaybına neden olan şey, parçanın kendisi değil, yapılan onarım veya değişimin TRAMER Hasar Kaydı sistemine işlenmesi ve bu durumun aracın ikinci el piyasasındaki algısını olumsuz etkilemesidir. Örneğin, Tampon değişimi (plastik aksam olsa bile), kapı paneli değişimi (plastik veya kompozit), onarım/değişim kaydı TRAMER’e işlendiği sürece değer kaybı yaratır ve bu kayıp talep edilebilir.
Araç Değer Kaybı TRAMER'e "Hasar Kaydı" Olarak İşlenir Mi?
Araç Değer kaybı tazminatı doğrudan hasar kaydı olarak TRAMER’e işlenmez.”
TRAMER sistemi, aracın sigorta geçmişi ve hasar bilgileri olmak üzere iki temel veriyi kaydeder. Bunlar:
- Hasar Kaydı: TRAMER’e işlenen ana bilgi, kazanın kendisi, onarımın boyutu, değişen parçalar ve sigorta şirketi tarafından hasar onarımı için ödenen miktardır. Alıcılar, sorgulama yaptıklarında bu bilgileri parça değişimi ve hasar miktarını görür.
- Değer Kaybı Tazminatı: Değer kaybı, aracın hasar görmesi ve onarılması nedeniyle ikinci el piyasasında yaşadığı kalıcı değer düşüşünü telafi eden bir tazminattır. Bu ödeme, fiziksel hasar veya onarım bedeli değil, hukuki bir tazminat kalemidir. Dolayısıyla, TRAMER sorgulamasında, “Araç Değer Kaybı Ödemesi işlenmez. Aracın hasar görmüş ve onarılmış olması zaten TRAMER’e işlenmiştir. Değer kaybı tazminatının kendisi bu kayda ek bir olumsuz etki yapmamaktadır. Alıcılar hasar miktarına göre değer kaybı oluşup oluşmayacağına karar verirler.
TRAMER'e İşlenen Ne, İşlenmeyen Ne?
Kaza sonrası süreçte TRAMER’e nelerin işlenip nelerin işlenmediği aşağıdaki tabloda sunulmuştur. Buna göre;
Kayıt Tipi | TRAMER’e İşlenir Mi? | Açıklama |
Kaza Tespit Tutanağı | Evet | Kazanın ne zaman ve nasıl olduğu bilgisi. |
Onarım Maliyeti/Hasar Miktarı | Evet | Sigorta şirketi tarafından onarım için ödenen tutar. |
Değişen / Boyanan Parça | Evet | Yapılan ekspertiz raporu sonucu parça değişim veya boyama bilgileri. |
Ağır Hasar / Pert Kaydı | Evet | Aracın tamirinin ekonomik olmadığına karar verilirse işlenir. |
Araç Değer Kaybı Ödemesi | Hayır | Değer kaybı tazminatı, hasar kaydının bir parçası olarak görülmez. |
Değer Kaybının Kaynağı TRAMER’dir.
Çelişkili gibi görünse de, araç değer kaybına neden olan şey, zaten TRAMER’e işlenen hasar kaydının kendisidir. İkinci el alıcıları, aracı almadan önce TRAMER kaydını kontrol eder. Hasar, onarım ve parça değişim bilgilerini gördüklerinde, aracın değerinin düştüğüne kanaat getirirler. Zaten değer kaybı tazminatı, bu değer düşüşünün finansal telafisidir. Bu telafinin TRAMER’de görünmemesi, aracın piyasa değerini daha fazla düşürmez. Bu, hak sahibinin hukuki hakkını kullanması ve aracını satarken haksız bir fiyat kırılmasıyla karşılaşma endişesini azaltması açısından önemli bir avantajdır.
Değer Kaybı Avukatsız Alınabilir Mi?
Değer kaybı tazminatını avukatsız olarak almak da mümkündür. Kanunen buna engel bir durum yoktur. Ancak avukatsız değer kaybı başvurusu yapıldığında genellikle sigorta şirketleri arabuluculuk kanalıyla ve eksik ödeme yapar. Bu durumda hak sahipleri bir daha dava açamayacağından çeşitli mağduriyetlere neden olur. Ayrıca değer kaybı süreci karmaşık olduğundan kusur itirazı, meblağ itirazı gibi sorunlarla karşılaşılabilir. Hak sahibi, bu süreci sağlıklı ilerletemediğinde STK veya mahkemeden maddi anlamda kesin hüküm teşkil edecek kararlar alabilir. Bu durumda talep hakkı sona erer.