- 4857 Sayılı İş Kanunu, Kanunlar
- 16 Mart 2025
İş Kanunu 54. Madde
Yıllık Ücretli İzne Hak Kazanma ve İzni Kullanma Dönemi
Madde 54 – Yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçilerin, aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştıkları süreler birleştirilerek göz önüne alınır. Şu kadar ki, bir işverenin bu Kanun kapsamına giren işyerinde çalışmakta olan işçilerin aynı işverenin işyerlerinde bu Kanun kapsamına girmeksizin geçirmiş bulundukları süreler de hesaba katılır.
Bir yıllık süre içinde 55 inci maddede sayılan haller dışındaki sebeplerle işçinin devamının kesilmesi halinde bu boşlukları karşılayacak kadar hizmet süresi eklenir ve bu suretle işçinin izin hakkını elde etmesi için gereken bir yıllık hizmet süresinin bitiş tarihi gelecek hizmet yılına aktarılır.
İşçinin gelecek izin hakları için geçmesi gereken bir yıllık hizmet süresi, bir önceki izin hakkının doğduğu günden başlayarak gelecek hizmet yılına doğru ve yukarıdaki fıkra ve 55 inci madde hükümleri gereğince hesaplanır.
İşçi yukarıdaki fıkralar ve 55 inci madde hükümlerine göre hesaplanacak her hizmet yılına karşılık, yıllık iznini gelecek hizmet yılı içinde kullanır.
Aynı bakanlığa bağlı işyerleri ile aynı bakanlığa bağlı tüzel kişilerin işyerlerinde geçen süreler ve kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesine dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar veya bunlara bağlı işyerlerinde geçen süreler, işçinin yıllık ücretli izin hakkının hesaplanmasında göz önünde bulundurulur.
Yıllık Ücretli İzne Hak Kazanma
İş Kanunu’nun 54. maddesi, işçilerin yıllık ücretli izin hakkını kazanma koşulları ve izin kullanım süreleri hakkında düzenlemeler içermektedir.
- Hak Kazanma Süresi : İşçiler, çalışma süreleri boyunca yıllık izin haklarını kazanırlar. Ancak, izin hakkının kazanılması, işçinin çalışma süresine bağlıdır. Yıllık izin hakkı, işçinin işyerinde çalışmaya başladığı tarihten itibaren bir yılın dolmasıyla kazanılır.
- İşten Ayrılma Durumu : İşçi, işten ayrıldığı zaman (kendi isteğiyle veya işveren tarafından) yıllık izin hakkını kullanmamışsa, kullanmadığı izin günlerinin ücretini talep etme hakına sahiptir.
İzni Kullanma Dönemi
İzin kullanma dönemi şu şekildedir. Buna göre;
- İzin Kullanma Periyodu : İşçiler, yıllık izinlerini genellikle işveren ile mutabık kalmak suretiyle kullanırlar. İşveren, işçilerin yıllık izin taleplerini yerine getirirken işin aksaması durumunu göz önünde bulundurmalıdır.
- Zamanlama : Yıllık izinler, çalışma yılının bitiminden sonra kullanılmalıdır. Ancak çeşitli gerekçelerle (örneğin iş yoğunluğu, işin gereklilikleri gibi) işverenin izniyle belirli bir süre içinde kullanılabilir.
- İzin Kullanımının İhtiyacı : İşçiler, yıllık izinlerini kullanmak için belirli bir süre önceden izin talebinde bulunmalıdırlar. İşveren, bu talepleri makul bir şekilde değerlendirmeli ve izin kullanımı konusunda esneklik sağlamalıdır.
Yıllık ücretli izin hakkı, çalışanların dinlenme ve yenilenme ihtiyaçlarını karşıladığı için oldukça önemlidir. İş Kanunu’nda belirtilen bu düzenlemeler, işçilerin haklarını ve işverenlerin yükümlülüklerini belirlemek amacıyla oluşturulmuştur.
Yıllık İzin Süresinin Hesaplanması
4857 sayılı İş Kanunu’nun 54. maddesi, işçilerin yıllık ücretli izin süresinin nasıl hesaplanacağını düzenlemektedir. Bu madde, işçilerin izin haklarının doğru bir şekilde belirlenmesini sağlamayı amaçlar.
Madde 54'ün Temel Unsurları
İş kanunu madde 54’ün önemli noklarını şu şekilde sıralayabiliriz. Buna göre;
- Aynı İşverenin İşyerleri: Madde, yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçilerin, aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştıkları sürelerin birleştirilerek göz önüne alınacağını belirtir. Yani, bir işçi aynı işverenin farklı işyerlerinde çalışmışsa, bu süreler toplanarak yıllık izin hakkı hesaplanır.
- Gelecek İzin Hakkı: Madde, işçinin gelecek izin hakları için geçmesi gereken bir yıllık hizmet süresinin, bir önceki izin hakkının doğduğu günden başlayarak gelecek hizmet yılına doğru hesaplanacağını belirtir. Bu, işçinin bir sonraki izne hak kazanma süresinin, bir önceki iznini kullandığı tarihten itibaren başlayacağı anlamına gelir.
Madde 54 Önemli Noktalar
54.maddenin önemli noktalarını şu şekilde sıralayabiliriz. Buna göre;
- İzin Hakkının Korunması: Madde, işçilerin izin haklarının korunmasını sağlayarak, onların dinlenme ve sosyal aktivitelere katılma imkanını artırmayı amaçlar.
- Hizmet Süresinin Önemi: Madde, yıllık izin süresinin hesaplanmasında işçinin hizmet süresinin önemli olduğunu vurgular.
- Süreklilik: Madde, aynı işverenin farklı işyerlerinde çalışılan sürelerin birleştirilerek izin hakkının hesaplanmasını sağlayarak, işçilerin izin haklarının sürekliliğini korur.