- 4857 Sayılı İş Kanunu, Kanunlar
- 3 Mayıs 2025
İş Kanunu 63. Madde
Çalışma Süresi
Madde 63 – Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırkbeş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. (Ek cümle: 10/9/2014-6552/7 md.; Değişik cümle: 4/4/2015-6645/36 md.) Yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi; günde en çok yedi buçuk, haftada en çok otuz yedi buçuk saattir.
Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir. (Ek cümle: 6/5/2016-6715/3 md.) Turizm sektöründe dört aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz; denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile altı aya kadar artırılabilir.
Çalışma sürelerinin yukarıdaki esaslar çerçevesinde uygulama şekilleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.
(Mülga dördüncü fıkra: 20/6/2012-6331/37 md.)
Çalışma Süresi Nedir?
4857 sayılı İş Kanunu’nun 63. maddesi, işçilerin çalışma sürelerini düzenlemektedir. Bu madde, işçilerin çalışma sürelerinin sınırlarını belirleyerek, onların sağlığını korumayı ve çalışma hayatında dengeyi sağlamayı amaçlar.
Genel Çalışma Süresi
Madde, genel bakımdan çalışma süresinin haftada en çok kırk beş saat olduğunu belirtir. Aksi kararlaştırılmamışsa, bu süre işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Yani, işçilerin haftalık çalışma süresi genel olarak 45 saati geçemez ve bu süre haftanın günlerine eşit olarak dağıtılır.
Denkleştirme Esası
Madde, 63. madde hükmüne göre denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin haftalık ortalama çalışma süresinin, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile, bazı haftalarda toplam kırk beş saati aşsa dahi bu çalışmaların fazla çalışma sayılmayacağını belirtir. Yani, bazı haftalarda çalışma süresi 45 saati aşabilir, ancak ortalama çalışma süresi 45 saati geçemez.
Günlük Çalışma Süresi
Madde, günlük çalışma süresinin de sınırlarını belirler. Günlük çalışma süresi, 11 saati aşamaz. Bu, işçilerin sağlığını korumak ve aşırı yorulmalarını engellemek için önemlidir.
İş Kanunu Madde 63’ün Önemli Noktaları
İş kanunu madde 63’ün önemli noktalarını şu şekilde sıralayabiliriz. Buna göre;
- İşçinin Sağlığı ve Güvenliği: Madde, işçilerin sağlığını ve güvenliğini korumayı amaçlar. Çalışma sürelerinin sınırlandırılması, işçilerin aşırı yorulmasını ve iş kazalarını önlemeye yardımcı olur.
- Çalışma Hayatında Denge: Madde, çalışma ve dinlenme süreleri arasında bir denge kurmayı amaçlar. İşçilerin yeterince dinlenmesi, onların verimliliğini artırır ve sosyal hayatlarına zaman ayırmalarını sağlar.
- Esneklik: Madde, denkleştirme esası ile işverenlere ve işçilere çalışma süreleri konusunda esneklik imkanı tanır.